Zwalczanie śnieci gładkiej pszenicy ozimej — zagrożenie i skuteczne metody ochrony

Śnieć gładka pszenicy (Tilletia laevis) to groźna choroba grzybowa atakująca głównie pszenicę ozimą, znana również pod nazwą śnieć cuchnąca. Mimo że obecnie występuje rzadziej niż w przeszłości, wciąż stanowi poważne zagrożenie w uprawach nieselekcjonowanych lub tam, gdzie zaniechano odpowiedniej ochrony nasion. Patogen ten może prowadzić do znacznych strat plonu oraz pogorszenia jakości ziarna, dlatego skuteczne zwalczanie śnieci gładkiej wymaga kompleksowego podejścia agrotechnicznego i chemicznego.

1. Charakterystyka choroby

Śnieć gładka rozwija się podczas wschodów roślin, gdy grzyb infekuje kiełkujące nasiona. Objawy choroby są zauważalne dopiero w czasie kłoszenia. Ziarniaki są wtedy przekształcone w tzw. śnieciowe zarodnie – wypełnione czarną, cuchnącą masą zarodników (teliospor), które podczas omłotu rozsiewają się i zakażają kolejne partie ziarna.

Główne objawy:

  • Zmiana koloru i kształtu ziarniaków — są zaokrąglone, szare, matowe.
  • Intensywny, nieprzyjemny zapach zgnilizny (trimetylamina).
  • Rośliny często niższe i słabiej rozwinięte.

2. Źródła i rozprzestrzenianie się choroby

Głównym źródłem infekcji są porażone nasiona. Patogen przenosi się niemal wyłącznie w sposób nasienny. W sprzyjających warunkach (umiarkowana temperatura, wilgotność gleby) dochodzi do zakażenia młodych siewek.

3. Metody zwalczania

oprysk madron.jpeg

a) Zaprawianie nasion

Najskuteczniejszą metodą ochrony przed śniecią gładką jest zaprawianie materiału siewnego fungicydami. Obowiązkowo należy stosować zaprawy nasienne o działaniu systemicznym lub kontaktowym, zawierające substancje czynne takie jak:

  • Tebukonazol
  • Fludioksonil – np. Madron 50 FS
  • Prochloraz
  • Trifloksystrybina (w mieszaninach)

Wybór preparatu powinien być dostosowany do warunków lokalnych i zaleceń integrowanej ochrony roślin. Zaprawianie powinno być wykonane starannie, najlepiej przy użyciu profesjonalnych zaprawiarek.

b) Wykorzystywanie kwalifikowanego materiału siewnego

Stosowanie certyfikowanego, zdrowego materiału siewnego znacznie ogranicza ryzyko porażenia. Własne nasiona należy zaprawić oraz przebadać pod kątem obecności teliospor.

c) Płodozmian i dobre praktyki agrotechniczne

Chociaż grzyb przenosi się głównie przez nasiona, prawidłowy płodozmian (unikać częstych zasiewów pszenicy po sobie) i zabiegi uprawowe (niszczenie resztek pożniwnych, głęboka orka) pomagają ograniczyć presję patogenu w środowisku.

d) Odmiany tolerancyjne

Dostępne są odmiany pszenicy o zwiększonej odporności na śnieć gładką, jednak nie zawsze zapewniają one pełną ochronę. Dlatego nie należy rezygnować z zaprawiania nawet w przypadku stosowania takich odmian.

Podsumowanie

Śnieć gładka pszenicy ozimej to choroba, której można skutecznie zapobiegać dzięki odpowiednim zabiegom profilaktycznym. Kluczowe znaczenie ma zaprawianie nasion, stosowanie zdrowego materiału siewnego, rotacja upraw oraz monitorowanie objawów. Zaniedbania w tych obszarach mogą prowadzić do znacznych strat ekonomicznych i fitosanitarnych. Współczesna ochrona roślin daje jednak rolnikom narzędzia, które pozwalają skutecznie eliminować to zagrożenie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

7 − dwa =